Overweging 4 mei 2018
Vrijheid geef je door
Thema 2018: jaar van verzet
Als je praat met jongeren (zoals de klas van de Prinses Beatrixschool in Hulshorst) over onderdrukking en verzet tijdens de tweede wereldoorlog dan is vaak de meest gestelde vraag van die leerlingen: wat zou jij doen?
Velen van u zullen ongetwijfeld ook wel eens afvragen: wat zou ik doen onder die omstandigheden?
Die vraag is gemakkelijk gesteld (té gemakkelijk). In de eerste plaats zijn er maar weinig mensen die openlijk durven bekennen dat ze niet zouden helpen wanneer ze gevraagd wordt een geallieerde piloot een schuilplaats te bieden.
Wie besloot een onderduiker te huisvesten, een illegale krant te beginnen of in het gewapend verzet te gaan, deed dat met het oog op een ongewisse toekomst – en vaak ook nog betrekkelijk impulsief, zo is bekend uit getuigenissen.
Niet zo verwonderlijk dat jongere alleenstaanden en mensen met zeer sterke overtuigingen in het “hardere” gewapende verzet relatief oververtegenwoordigd waren.
We praten over 75 jaar geleden. Oorlog 1943.
Een jaar waarin de Nederlanders de onderdrukking door de Duitsers als een echt probleem begonnen te ervaren.
In de geschiedenis van de bezettingsjaren vormen de gebeurtenissen van eind april-begin mei 1943 een merkwaardige episode: het eerste massale verzet van het Nederlandse volk.
– In Amsterdam werd gestaakt
– 31 maart werd per abuis Delfshaven gebombardeerd door geallieerden
– In Kampen (mijn geboortestad) was dr Kolff tijdens zijn werkzaamheden als arts (en ontwikkeling van de eerste kunstnier) ook betrokken bij het verzet. Hij gaf, bij personen die kans liepen door de Duitse bezetter te worden opgepakt, aan dat zij (verzonnen ) aandoeningen hadden. Zijn vrouw liet een aantal joden onderduiken in hun huis.
– Eind april braken overal in Nederland stakingen uit.
En in de bossen bij Vierhouten hebben tal van onderduikers ondergedoken gezeten in de toen nog dichte, bijna ondoordringbare bossen: nagebouwde hutten voor onderduikers, beter bekend als “Het Verscholen Dorp”.
Aan andere kant van de Noordzee:
125.000 vrijwilligers (!) uit de gehele Britse Gemene Best gaven zich op om als vliegtuigbemanningen van “Bombercommand” missies uit te voeren boven Europa en met name Duitsland.
55.573 vrijwilligers ( = 44% ) hebben hierbij hun leven gegeven voor onze vrijheid.
Dus de vraag: “wat zou jij doen?” werd door deze vaak jonge en sterk gemotiveerde mensen omgezet in een vaste overtuiging die onderdrukte mensen in Europa te helpen.
Deze plek is een getuigenis van de dood van 7 jonge vrijwilligers die uiteindelijk er toe hebben bijgedragen dat wij hier nu kunnen staan……..en gedenken.
Drie jonge knapen van 20 jaar, één van 21 jaar, twee van tweeëntwintig en één van 33 jaar.
Zij kwamen op hun manier in verzet tegen de bezetter.
Vrijwillig!
Zij verdienen ons diepe respect en bewondering.
Daarom is vrijheid voor ons allemaal een kostbaar bezit en zijn wij hier om elk jaar op de 4de mei om te herdenken dat wij in vrijheid mogen en kunnen leven.
Want: vrijheid moet je onderhouden om het te kunnen behouden.
